Badania przy chorobach serca

Wszelkie niepokojące objawy typu uciski w klatce piersiowej czy nagłe duszności mogą być sygnałem świadczącym o zaburzeniu pracy serca. W takim przypadku należy udać się jak najszybciej do kardiologa, by zdiagnozować ewentualną przypadłość związaną z układem krążenia. Nieleczone choroby serca są bardzo niebezpieczne, ponieważ wiele z nich kończy się zawałem lub udarem, co w konsekwencji może doprowadzić do śmierci.

Metody diagnostyczne w kardiologii

Najpopularniejszą metodą badawczą jest elektrokardiografia. Badanie EKG jest nieinwazyjne i z powodzeniem można stosować je u wszystkich pacjentów, nawet u tych, którzy przeszli już zawał serca i ich stan jest poważny. Badanie polega na podłączeniu do ciała elektrod przesyłających impulsy. Zapis impulsów pojawia się na ekranie urządzenia na bieżąco, a po zakończeniu badania wykres jest natychmiast drukowany. Dzięki temu lekarz może od razu ocenić stan pacjenta i zadecydować o dalszym leczeniu. Niewątpliwą zaletą badania EKG jest możliwość porównania go z wcześniejszymi i późniejszymi wykresami – analiza zmian, jakie zaszły w sercu na przełomie kilku miesięcy może być dla lekarza sygnałem, że stan pacjenta polepsza lub pogarsza się. Badanie trwa zwykle kilka minut.

Holtery EKG – kiedy warto?

Holtery EKG to nieco inne badanie elektrokardiograficzne. Do ciała pacjenta za pomocą elektrod podłącza się holter, czyli aparat rejestrujący impulsy. Z włączonym holterem należy chodzić przez 24 godziny – w tym czasie aparat cały czas rejestruje pracę serca w trakcie różnych, codziennych czynności. Dodatkowo pacjent dostaje dzienniczek do uzupełnienia – trzeba do niego wpisywać konkretne aktywności fizyczne, jakie wykonywało się o danej godzinie, ale też swój stan psychiczny (serce może bić inaczej, gdy jesteśmy np. rozgniewani). Standardowe holtery EKG posiadają zapisy 24-godzinne, choć przykładowo rejestrator holterowski EKG AsPEKT 812 posiada także zapis 48-godzinny. Samo badanie elektrokardiograficzne może nie dać pełnego obrazu stanu serca z prostego powodu.

Badanie trwa kilka minut i robi się je albo w stanie spoczynku albo w trakcie próby wysiłkowej, gdzie pacjent musi na bieżni lub cykloergometrze pokonywać kolejne obciążenia pod kontrolą lekarza. Tymczasem w ciągu doby serce może zachowywać się bardzo różnie. Holtery EKG umożliwiają zarejestrowanie pracy serca w różnych warunkach. Aby badanie było miarodajne, istotne jest to, by wykonywać normalnie codziennie czynności, a nie leżeć.

Wskazania do holtera

Wskazaniem do przeprowadzenia badania z użyciem holtera EKG są zaburzenia pracy serca, kołatania, duszności. Rejestrator holterowski EKG AsPEKT 903 może być używany także w przypadku osób, które mają wszczepione rozruszniki serca – raz na jakiś czas kardiolog musi zlecić 24-godzinne badanie kontrolne, które pozwoli określić stan narządu. Niewątpliwym plusem używania holtera EKG AsPEKT 903 jest jego waga; holter waży zaledwie 42 gramy, więc pacjent nie musi się obawiać, że wykonywanie codziennych czynności z urządzeniem będzie utrudnione. Jeśli po kilku godzinach elektrody zaczną się odklejać, należy przymocować je w tym samym miejscu, w którym były wcześniej.

Rodzaje holterów

Istnieją także holtery typu HolCARD 24W Gamma-XL system, które są połączeniem holtera EKG i standardowego badania EKG. To znacznie większe urządzenia, których używa się wyłącznie w szpitalach i prywatnych gabinetach kardiologicznych. Badanie tego typu holterem trwa kilka minut i obejmuje podstawową analizę EKG uzupełnioną o bardziej zaawansowane elementy. Holter zawiera filtr migotania przedsionków i może analizować wszystkie dostępne typy rozruszników serca. Dodatkowo holter HolCARD 24W Gamma-XL system tworzy wielobarwny wykres poczynionego badania, dzięki czemu zmiany na sercu są lepiej widoczne i bardziej zrozumiałe także dla pacjenta.

Echokardiografia to kolejne badanie wykonywane przy zaburzeniach pracy serca. Echo serca (bo pod taką nazwą można też spotkać echokardiografię) to badanie serca i struktury jego naczyń krwionośnych za pomocą ultradźwięków. Echo serca może być przeprowadzone na 3 sposoby:

1. Przez klatkę piersiową

Badanie przypomina standardowe usg – pacjent kładzie się płasko, a lekarz pokrywa jego ciało żelem i bada serce, przykładając głowicę aparatu do ciała. Na ekranie komputera widać obraz serca, który można potem wydrukować.

2. Przez przełyk

Do gardła wprowadza się sondę, która zatrzymuje się na wysokości klatce piersiowej – dzięki zbliżeniu można dokładniej obejrzeć serce. Sonda umożliwia zobaczenie szczegółów, dzięki czemu lekarz może ocenić np. wielkość zakrzepów powstałych na naczyniach krwionośnych.

3. Techniką dopplerowską (3D)

Najnowsza z technik umożliwia szczegółowe obejrzenie budowy serca, co może być przydatne dla kardiologów np. przed operacjami.

Koronarografia i fonokardiografia

Koronarografia to zabieg inwazyjny, który polega na wprowadzeniu do ciała cewnika przez tętnicę udową. Cewnik dociera do serca, a następnie lekarz wstrzykuje płyn kontrastowy, dzięki któremu na ekranie lepiej widoczne są poszczególne elementy, np. tętnice. Koronarografia jest szczególnie pomocna właśnie przy ocenie stanu tętnic wieńcowych; mocno zwężone tętnice świadczą o zaawansowanym rozwoju miażdżycy, któremu trzeba jak najszybciej zacząć przeciwdziałać. Zabieg wykonuje się przy znieczuleniu miejscowym. W trakcie badania pacjent cały czas może obserwować jego przebieg dzięki aparatom EKG.

Fonokardiografia polega na przyłożeniu do ciała niewielkiego mikrofonu, który wyłapuje tony i szmery pracującego serca. Fonokardiografia jest pomocna przy określaniu szmerów sercowych. Ze względu na fakt, że holtery EKG i elektrokardiografia są w tej chwili na zaawansowanym poziomie, badanie fonokardiografii przeprowadza się rzadko – nie jest ono tak dokładne jak dwa badania wymienione powyżej.

Echokardiografia obciążeniowa to inaczej próba wysiłkowa, czyli połączenie standardowego badania EKG z obciążeniem w postaci aktywności fizycznej. Pacjent przez kilkanaście minut musi wykonywać ćwiczenia, będąc przy tym podłączonym do aparatu EKG, który na bieżąco rejestruje pracę jego serca. Takie badanie umożliwia zauważanie zmian w sercu, które nie zachodzą, gdy pacjent pozostaje w stanie spoczynku.