Nietrzymanie moczu – przyczyny i leczenie
Nietrzymanie moczu według WHO to niezależny wyciek moczu z pęcherza moczowego. Jest to problem higieniczny i społeczny, który równie często dotyka kobiet, jaki i mężczyzn. Wśród czynników ryzyka występowania tej choroby wylicza się wiek, ciążę, naturalne porody oraz cukrzycę.
Według najnowszych danych, ogłoszonych podczas Międzynarodowych Konsultacji nad Inkontynencją, nietrzymanie moczu to problem około 4-8% całej populacji. W krajach rozwiniętych ta choroba dotyczy przynajmniej 6% społeczeństwa. Specjaliści przewidują, że liczba pacjentów borykających się z nietrzymaniem moczu wyniesie około 420 mln osób w 2018 roku – 300 mln kobiet i 120 mln mężczyzn. W ciągu ostatnich lat liczba osób dotkniętych tym problemem sukcesywnie rośnie. W 2008 roku wynosiła 346 mln, a w 2013 roku przekroczyła 383 mln chorych. W Polsce na nietrzymanie moczu cierpi około 2,5 mln osób. Problem ten dotyka zarówno kobiet (69%), jak i mężczyzn (39%). Jednak u pań ta choroba występuje dwa razy częściej niż u panów, co jest związane z naturalnymi porodami, menopauzą oraz anatomią układu moczowego. Na świecie NTM (nietrzymanie moczu) dotyka średnio co 3-4 kobietę, 30% pań przed okresem menopauzy i do 60% po tym okresie (źródło: www.ntm.pl/userfiles/file/Raport_NTM_2017.pdf).
Nietrzymanie moczu – przyczyny
Inkontynencja, czyli nietrzymanie moczu, u niektórych osób jest przewlekłą przypadłością, która często może mieć związek ze zmianami lub problemami fizycznymi. U kobiet najczęstszą przyczyną takich przypadłości jest ciąża i poród. Panie, będące w ciąży, często doświadczają wysiłkowego nietrzymania moczu, związanego ze zmianami hormonalnymi oraz z powiększającą się wagą macicy. Dodatkowo problemy te nasilają się u pań rodzących w naturalny sposób. Nietrzymanie moczu po porodzie jest skutkiem osłabienia mięśni pęcherza moczowego oraz uszkodzenia nerwów i tkanki podtrzymującej, co prowadzi do opadania dna miednicy.
Inkontynencja często dotyka również osoby starsze. Na skutek starzenia się mięśnie pęcherza ulegają osłabieniu i zmniejsza się zdolność pęcherza do przechowywania moczu. Z problemem tym borykają się także kobiety po menopauzie, co jest związane z brakiem estragonu, który wpływa na stan nabłonka pęcherza i cewki moczowej.
Nietrzymanie moczu jest także skutkiem histerektomii, czyli usunięcia macicy oraz schorzenia prostaty. Inkontynencja może również wystąpić przy zaburzeniach neurologicznych (np. stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, udar, guz mózgu, uraz rdzenia kręgowego) oraz przy schorzeniach dotyczących pęcherza moczowego (np. kamienie w pęcherzu moczowym, rak pęcherza oraz śródmiąższowe zapalenie pęcherza).
Nietrzymanie moczu – leczenie farmakologiczne
Osoby borykające się z problemem nietrzymania moczu najpierw powinny skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, dopiero potem należy poszukać specjalisty urologa, neurologa, a kobiety powinny skorzystać także z pomocy ginekologa. Podstawą postawienia właściwej diagnozy jest precyzyjny wywiad oraz dokładne przeanalizowanie objawów i dolegliwości. Dodatkowo często przeprowadzane są szczegółowe badania – ginekologiczne, badanie ogólne moczu, posiew moczu oraz USG. W przypadku naglącego nietrzymania moczu zleca się leczenie zachowawcze, polegające na zmianie diety, rodzaju i ilości przyjmowanych płynów (np. ograniczenie picia kawy), ćwiczenia mięśni dna miednicy i farmakoterapię w postaci leków „uspokajających” pęcherz. Gdy takie metody nie działają, u pacjentów z nietrzymanie moczu stosuje się lekarstwa antycholinergiczne, zmniejszające skurcze pęcherza, a u kobiet również gałki dopochwowe.
Nietrzymanie moczu – zabieg
U pacjentów z poważnym nasileniem nietrzymania moczu stosuje się leczenie operacyjne. Zabieg taki polega na wszczepieniu pod cewkę moczową syntetycznej, polipropylenowej taśmy, która z czasem przerasta tkankami pacjenta i stymuluje miejscową produkcję kolagenu. Taki zabieg, bez naruszenia powłok brzusznych, jest najczęściej wykonywany u kobiet. Gdy nietrzymanie moczu wiążę się z innym problemem medycznym (np. mięśniaki macicy), operacja może być wykonywana przez brzuch. W niektórych gabinetach oferowane jest eksperymentalne leczenie nietrzymania moczu laserami jagowo-erbowymi.
Nietrzymanie moczu to problem wstydliwy. Pacjenci z taką przypadłością niechętnie udają się do specjalisty. W celu wyeliminowania tego problemu można próbować różnych form ćwiczeń czy elektrostymulacji, jednak są one skuteczne tylko w pierwszej fazie choroby. Dlatego nie warto zwlekać zbyt długo z wizytą w gabinecie lekarskim.
